оборона
оборонный
гражданла хӳтĕлев — гражданская оборона
патшалăхăн хӳтĕлев вăй-хăвачĕ — оборонная мощь страны
хӳтĕлев министерстви — министерство обороны
хӳтĕлев промышленоçĕ — оборонная промышленность
хӳтĕлев пултарулăхĕ — обороноспособность
хӳтĕлев тăрăхĕ — полоса обороны
оборона йышăн — занять оборону
патшалăх хӳтĕлевĕне тĕреклет — крепить оборону страны
тăшман хӳтĕлевĕне тат — прорвать оборону противника
тĕреклентер
то же, что тĕреклет
тĕреклет
1.
укреплять, закреплять, делать более крепким, прочным, устойчивым
çыран хĕррине тĕреклет — укреплять берега
тĕреклет
2.
крепить, укреплять, усиливать, увеличивать мощь
хуçалăха тĕреклет — укреплять хозяйство
тĕреклетнĕ район — воен. укрепленный район
тĕреклет
3.
делать здоровым, оздоровлять
укреплять, закаливать
сывлăха тĕреклет — крепить здоровье
тĕреклеттер
понуд. от тĕрекле
понуд. от тĕреклет
экономика
экономический
çĕршыв экономики — экономика страны
тулашри экономика çыхăнăвĕсем— внешние экономические связи
экономика географийĕ — экономическая география
экономика никĕсĕ — экономическая база
экономика районĕ — экономический район
фирма экономикине тĕреклет — укреплять экономику фирмы
экономикăна аталантармалли плансем — планы экономического развития
тĕреклет
укреплять, упрочивать. Сунт. Ăвăс шалчана пӳрт тăррине тĕреклетсе лартса унтан кăкарнă.
тĕреклеттер
понуд. ф. от гл. тĕреклет.
закалить
глаг. сов.
1. что хĕрт, шăвар; закалить сталь хурçă хĕрт
2. кого-что (син. укрепить) пиçĕхтер, тĕреклет; закалить тело утпĕве тĕреклет; закалённый в битвах боец çапăçусенче пиçĕхнĕ салтак
крепить
глаг. несов. (ант. ослаблять)
1. çирĕплет, хытар; крепить паруса парăссене карăнтарса çых
2. тĕреклет, вăйлат; крепить обороноспособность страны çĕршывăн оборона пултарулăхне вăйлат
укрепить
глаг. сов.
1. (ант. ослабить) çирĕплет, вăйлăт, юса; укрепить здоровье сывлăха юса
2. тĕреклет; укрепить город хулана тĕреклет (тăшманран хӳтĕленме)
закрепить
-плю кого, что, за кем сов., закреплять несов. хытар, тĕреклет, ҫирӗплет; закрепить трактор за трактористом трактора тракторист ҫумне ҫирӗплет.
скрепить
-плю, -пишь что и что чем сов., скреплять несов. 1. ҫирĕплет, тĕреклет, хытар, пĕр-пĕринпе сыпӑнтар, пĕрлештер; 2. алӑ пусса, пичет пусса ҫирӗплет (документ); скрепя сердце чĕрене хытарса.
укрепить
-плю, -пишь кого, что сов., укреплять несов. 1, тĕреклет, тĕреклентер, çирĕплет (çыранне), хытар (гайкăна); 2. перен., çирĕплет (сывлăха).
упрочивать
что несов., упрочить, -чу сов. тĕреклет, çирĕплет, хытар, тĕреклĕрех, çирĕпрех ту.
усиливать
что несов., усилить сов. вăйлат, тĕреклет.
утвердить
-ржу, -рдишь кого, что сов., утверждать несов. çирĕплет, тĕреклет, хытар; утвердить план работы ĕç планне çирĕплет.
закрепить
сов. 1. что (укрепить) хытар, çирĕплет; 2. кого-что (утвердить) çирĕплет; çирĕплетсе пар; закрепить землю за колхозами çĕре колхозсене çирĕплетсе пар; 3. что (упрочить) çирĕплет, тĕреклет; закрепить победу çĕнтерĕве çирĕплет; 4. (о желудке) хытар (варвиттине, вара); 5. что (удержать) алăра тытса хăвар; закрепить завоёванную позицию çĕнсе илнĕ позицие алăра тытса хăвар; 6. закрепительпе çирĕплет (фотоӳкерчĕке).
консолидировать
сов. и несов. что консолидациле, пĕрлештер, чăмăрта, тĕреклет; консолидировать все силы борцов за мир миршĕн кĕрешекенсен пĕтĕм вăйне пĕрлештерсе тĕреклет.
крепить
несов. что 1. (прочно прикреплять, соединять) тĕреклет, çирĕплет, хытар; 2. перен. (усиливать, укреплять) тĕреклет, çирĕплет (оборонăна); 3. (вызывать запор желудка) хытар (вар-хырăма); 4. мор. пуçтар (паруссене).
подкрепить
сов. 1. кого-что çирĕплет, тĕреклет; подкрепить стену подпоркой стенана тĕкĕле; 2. кого (придать силы, бодрости) вăй-хал кĕрт (е хуш); еда нас подкрепила апат çини пире вăй хушрĕ; 3. что, перен. çирĕплет; подкрепить слово делом сăмаха ĕçпе çирĕплет.
придать
сов. 1. кого-что (прибавить) хуш, хушса (е çине) пар, сĕтев хуш; 2. что, чего (усилить, увеличить) хуш, кӳр, кĕрт, пар, ⸗тăр [⸗тĕр]; придать силы вăй пар; придать бодрости кăмăла çĕкле; 3. что (сообщить качество, свойство) кӳр, кĕрт, ⸗ла [⸗ле], ⸗лат [⸗лет], ⸗ат [⸗ет]; придать округлую форму чăмăрлат; придать устойчивость тĕреклет; придать тёмный оттенок тĕксĕмлет; придать красоту кому-чему-л. илем кĕрт; 4. что, чего (вложить какой-л. смысл) вырăнне хур (е шутла), тесе шутла; не придать никакого значения ним вырăнне те ан хур; придать слишком большое значение ытлашши пысăка хур.
скрепить
сов. что 1. (соединить) çыхăнтар, пĕрлештер, çирĕплет, çирĕплетсе (е хытарса) ларт; 2. (удостоверить подписью) çирĕплет, алă (е пичет) пусса çирĕплет; 3. перен. (сделать прочным, нерушимым) тĕреклет, çиреплет (туслăха); ◇ скрепя сердце чуна хытарса, ирĕксĕр.
сцементировать
сов. что 1. цементла; 2. перен. çирĕплет, тĕреклет, çирĕп пĕрлештер.
у
⸗ приставка, глаголсем çумне хушăнсан, çакна пĕлтерет: 1) ăçталла куçнине, уăрăлса кайнине: улететь вĕçсе кай; утечь юхса кай; 2) уйăрса илнине, пĕчĕклетнине: ушить пĕрсе çĕле; 3) ĕç анлăшне, сарлакăшне: устлать сарса тух; 4) ĕç пахалăхĕ улшăннине, вăйланнине: укрепить çирĕплет, тĕреклет.
удвоить
сов. что 1. икĕ хут ӳстер (е пысăклат, нумайлат); 2. (усилить) вăйлат, тĕреклет, ӳстер; удвоить внимание тимлĕхе ӳстер.
укоренить
сов. что 1. (укрепить корнями) тымарлантар, тымар яртар; укоренить рассаду калчана тымарлантар; 2. перен. (внедрить) çирĕплет, çирĕплентер, тĕреклет, тĕреклентер, вăй илтер, вăйлат, вăйлантар; укоренить обычай йăлана çирĕплет.
укрепить
сов. что, прям, и перен. çирĕплет, тĕреклет, вăйлат, хытар, тĕреклентер; укрепить плотину пĕвене çирĕплет; укрепить гайку гайкăна хытар; укрепить здоровье сывлăха çирĕплет.
упрочить
сов. что 1. (сделать прочным) çирĕплет, тĕреклет, вăйлат, хытăрах (е тĕреклĕрех) ту, хытар; 2. за кем-чем çирĕплет, çирĕплетсе пар.
усилить
сов. что вăйлат, хăватлат, тĕреклет; усилить звук сасса вăйлат; усилить оборону оборонăна тĕреклет.
утвердить
сов. кого-что çирĕплет, тĕреклет, хытар; утвердить проект проекта çирĕплет; утвердить план работы ĕç планне çирĕплет; утвердить демократию демократие тĕреклет.
цементировать
сов. и несов. что 1. цементла; цементировать пол урайне цементла; 2. перен. (сплачивать, укреплять) çирĕплет, тĕреклет.
нăкăлантар
ç.в. Нăкăт; хытар, пирчет, тĕреклет. Юман таптаса нăкăлантарнă тăпрана юратмасть. А.Емельянов //Я-в, 1991, 7 /, 2 с.
См. также:
тĕрекле тĕреклен тĕреклентер тĕрекленӳ « тĕреклет » тĕреклеттер тĕрексĕр тĕрексĕрлĕх тĕрексĕрлен тĕрексĕрлентер