(тип)
(тип)
1.
сухое место
сушь разг.
сухой
сухо
типĕ вар — овраг, суходол
типĕ çырма — овраг, суходол
типĕ çĕр — сухое место, сушь
типĕ çил — сухой ветер, суховей
типĕ утă — сухое сено
типĕ ӳслĕк — сухой кашель
кунта типĕ — здесь сухо
типĕпе тух выйти — на сухое место, на сушь
2.
засуха, сухая пора
сушь разг.
засушливый, сухой
типĕ нумая кайрĕ — засуха затянулась
типĕ кĕр — засушливая осень
3.
сушеный
вяленый
типĕ какай — сушеное мясо
типĕ пулă — вяленая рыба
типĕ улма-çырла — сушеные фрукты
4.
черствый
засохший
типĕ пашалу — засохшая лепешка
типĕ çăкăр черствый хлеб
5.
тощий, худой
типĕ шăмшаклă çын — сухопарый человек
6.
засохший, высохший, сухой
типĕ çулçă — 1) сухая листва 2) высохший лист
7. церк.
пост
постный
типĕ тыт, типĕ тирке —
1) соблюдать пост, поститься
2) перен. воздерживаться от каких-л. благ, удовольствий
типĕ çи — питаться постной пищей
◊
типĕ аслати (аçа) — 1) гром без дождя 2) зарница
типĕ кăрăç — подгруздок
типĕ курăк — бот. сушеница болотная
типĕ мунча — нагоняй
типĕ мунча кĕрт — дать нагоняй
типĕ мунча кĕр — получить нагоняй
типĕ пыр — анат. дыхательное горло
типĕ çу — постное, растительное масло
типĕ чир — уст. чахотка
типĕ яшка — постный, не мясной суп
(тибэ̆, т’ибэ̆, Пшкрт: тиβэ̆), сухой. О сохр. здор. Эпир хамăр тире, вăл типĕ тарламан чухне сăтăрса пăхсан, пирĕн пурнесем айĕнче чăмăркка япаласем те пулмаççĕ. N. Иван корнă ĕни картара типĕ олăм çинине. Альш. Вăтакас ĕлĕкех типĕ кас пулна вăл, теççĕ (его не заливало водою). Янгильд. Ортемей куçран çĕтрĕ. Онччен те полмин эпĕ типĕ çырмана кĕрсе ӳкрĕм. || Страдающий от недостатка в пище. N. Юрварсăр ан пурăнăр, пĕр сысна илсе пус, типĕ ан пурăнăр. Чертаг. Яльчик. Типĕ порăнатпăр. || Sine feminis. N. Типех пурнатпăр. || Суша, сухое место. Ядр. † Çут-кӳлĕре шур пулă, типпе юлас сасси пур. Янш.-Норв. Типпе хăварса пул тытатпăр. ПМП. Типĕпе çӳрекенсем (путешествующие по суше). || Сухое. N. Унта вара эрнипах çумăр çурĕ, пĕр типпи те юлмарĕ. || Засуха. || Пост. ЧС. Чăнах та аслă типпĕн малтанхи эрнинче юнкун (в среду) вилчĕ. N. Ни типпи-йĕпине пĕлмесĕр (не зная ни поста, ни мясоеда), ĕçкĕ-çикĕпе ашкăнса пурăнать (пирует во всю). Регули 1206. Çак типĕ иртнĕ çĕре (к концу этого поста) килет. Ib. 1213. Вăл типпе кĕрсенех (в самом начале поста) кисеччĕ (приходил) конта. Ib. 1225. Типĕ пĕтерсен кайăпăр. В. Олг. Типĕре, в посте. Б. Олг. Çуарни пĕтеретпĕр, типпе тохатпăр. Собр. Яланах çăварни мар, типĕ те килет, теççĕ. (Послов.). СТИК. Типпе кĕрсен, по наступлении поста. Изамб. Т. Типпе кĕнĕ кун, заговенье. Ib. Типĕ тухнă кун, разговенье. Сред. Юм. Типпе кĕнĕ. Начался пост. N. Типпе кĕни (= ӳтрен тухни). N. Типпе тухсан, когда начинается (начался) пост. || Постный. Ib. Типĕ апатпа ăш выртмаçть (не наешься). КС. Пĕçермелли нимĕн те пулмарĕ те, типĕ апатах лартса ятăм. || В см. наречия. Орау. Çулла çупа пурăнать, хĕлле типĕ. || Тощий, худой. Пшкрт. В. Олг. Типĕ (çын) — тошча, тощий. || Напрасно. Начерт. 166
как, кипкән, коры (сухой)
ураза (пост)
[tibe']
seka, malmola, fasta
типĕ çырма — ravino
типĕ вырăн — seka loko
типĕ пулă — seka fiŝo
типĕ улма-çырла — sekigitaj fruktoj
типĕ çăкăр - malfreŝa pano
типĕ тыт — fasti
типĕлле — en la seka formo
типĕн — sekiĝi
типĕт — sekigi
типлĕх — sekeco
См. также:
тип-хура тип-шар типăр типçĕр тимĕр шапи « типĕ » типĕ çи типĕ çиçĕм типĕ çырла типĕ çырма типĕ аçа