Поиск: çĕнĕ - Чувашско-русский словарь (1982)

Чувашско-русский словарь (1982)

(çĕн)

1.
новый
çĕнĕ вĕренӳ çулĕ — новый учебный год
çĕнĕ йышши станок — станок нового образца
çĕнĕ пӳрт ĕçки — новоселье
çĕнĕ çул балĕ — новогодний бал
çĕнĕ хула — новый город
клубăн çĕнĕ членĕсем — новые члены клуба
çĕнĕ эрăччен — до новой эры, до нашей эры
çĕнĕ халлĕн — новым, в новом виде
маншăн кунта пурте çĕнĕ — здесь для меня все ново
çĕнĕ çĕре кай — переселиться на новые земли
çĕнĕ тапхăра кĕр — вступить в новый этап

2.
молодой, новый
çĕнĕ ăру — молодое поколение
çĕнĕ çăкăр — хлеб из зерна нового урожая
çĕнĕ çĕрулми — молодой картофель
çĕнĕ тырă — хлеб нового урожая
çĕнĕ уйăх — молодой месяц

3.
свежий, новый, новейший
çĕнĕ аш — свежее мясо, свежина
çĕнĕ сăра — свежее пиво
çĕнĕ хаçатсем — свежие газеты
çĕнĕ хыпарсем — последние известия
çĕнĕ юр — свежевыпавший снег

çĕнĕрен çĕнĕ —
1) все новые и новые
спорта çĕнĕрен çĕнĕ вăйсем хутшăнаççĕ — в спорт вливаются все новые и новые силы
2) новейший
наукăн çĕнерен çĕнĕ çитĕнĕвĕсем — новейшие достижения науки

4.
новый, вновь образовавшийся
çĕнĕ кĕрӳ — новобрачный
çĕнĕ кин — новобрачная
çĕнĕ çын —
1) новый человек, новичок (напр. в коллективе)
эпĕ кунта çĕнĕ çын — я здесь человек новый
2) молодая, новобрачная
çĕнĕ хурăнташ — свойственники, родня по браку

5. в знач. сущ.,
обычно в выделит. форме: çĕнни —
новое
çĕнни çĕнтерет — новое побеждает
çĕннине шыра — искать новое
çĕнни мĕн пур? — что нового?

6.
новина обл.
хлеб нового урожая
çĕнне тух — дожить до нового урожая

◊
çĕнĕ хăта — визит родителей невесты к родным жениха
çĕнĕ хĕр — визит родителей жениха к родным невесты

См. также:

Çĕн-ял Шетмĕ Çĕн-ял-Пукаш Çĕн-ял-Хоп-кĕпер çĕн-ялкасси « çĕнĕ » çĕнĕ çул çĕнĕ анне çĕнĕ ача çĕнĕ вут çĕнĕ йинке