I.
1.
сбиваться с пути
заблудиться, заплутаться
вăрманта çĕтсе кай — заблудиться в лесу
çултан çĕт — сбиться с дороги
Суккăр кăнтăрла çурта çутнă, çапах çĕтсе кайнă. — погов. Слепой днем со свечкой и то заблудился.
2.
пропадать, исчезать, теряться
йĕр çĕтрĕ — след потерялся
куçран çĕт — пропасть из глаз
хыпарсăр çĕтнисем — пропавшие без вести
çĕт ман куç умĕнчен! — прочь с моих глаз!
çĕтсе çӳре —
1) плутать, блуждать
вăрманта çĕтсе çӳре — плутать по лесу
2) пропадать (долгое время)
эсĕ ăçта çĕтсе çӳретĕн? — где ты пропадаешь?
çĕтсе юл — отстать, затеряться
ача пирĕнтен çĕтсе юлчĕ — мальчик отстал от нас и затерялся
3. перен.
пропадать
лишаться чего-л.
вăйĕ çĕтнĕ — он лишился сил
манăн сасă çĕтрĕ —у меня пропал голос
чĕлхӳ çĕтрĕ-им? — ты что, язык проглотил? (букв. лишился дара речи)
ыйхă çĕтнипе аптăра — страдать от бессонницы
◊
тăнран çĕт — потерять рассудок, сойти с ума
II.
1.
изнашивать, рвать, продирать
пушмак çĕт — износить ботинки
чавсуна ăçта çĕтрĕн? — где ты продрал локоть?
çĕтсе пĕтер — износить, изорвать (совершенно)
сакăр сăхман, хĕрĕх кĕпе çĕтмелле пултăр! — чтобы износить тебе восемь кафтанов и сорок рубах! (пожелание долголетия)
2.
разрывать, рыть
сысна çĕр çĕтет — свинья разрывает землю
3.
поднимать целину, новь
парлак çĕт — поднимать залежные земли
çерем çĕт — поднимать целину
4. с-х.
лущить
хăмăл çĕт — лущить стерню
См. также:
çĕршĕнчĕк çĕршер çĕршерĕн çĕршыв « çĕт » çĕтĕк çĕтĕк-çатăк çĕтĕк-çурăк çĕтĕк-çӳрме çĕтĕк-кирĕк