Поиск: çемĕ

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

1.
мелодия, напев, мотив
мелодический
авалхи çемĕсем — старинные напевы
ташă çемми — плясовая мелодия
юрă çемми — мотив песни
çемĕ пуянлăхĕ — мелодическое богатство
çемĕ ĕнĕрле — напевать мотив
çемĕ кăлар — выводить мелодию
2.
ритм, такт
лад

вальс çемĕмиллĕ юрă — песня в ритме вальса
мусăк çеммипе — в такт музыке
оркестр çеммипе — под звуки оркестра
çемĕ тыт — выдерживать ритм
3.
порядок
лад
разг.
ĕç çемми — лад в работе
пурнăç çемми — течение, ритм жизни
малтанхи çемĕпех — на прежний манер

пĕр çемĕллĕ —
1) однотонный
пĕр çемĕллĕ кĕвĕ — однотонная мелодия
2) однообразный
пĕр çемĕллĕ кунсен юххи — однообразное течение дней

пĕр çеммĕн — 1) однообразно, монотонно 2) в унисон, согласно
4.
подходящий, соответствующий
сподручный
прост.
вăй çемми ĕç — посильная работа
ку мана вăй çемми — это мне по силам
шăл çемми — еда по зубам
Ака-суха — ал çемми, çăкăр сăмси — шăл çемми. — посл. Пахота — рукам соответствует, краюха хлеба — зубам соответствует.

Словарь чувашского языка

мотив, мелодия, гармония, строй, лад; порядок, способ, соответствие. Чигир. Шурă пĕремĕк шăл çемми, Собр. Куккăр çăка кут çемми. (Кăнчала йӳççи). КС. Паян нимĕр пĕçерсе патăм-ха, ват çынсене шăл çемми (подходное для зубов) В. Олг. Онтан кĕсле калат (сыграл) çармăç, пĕр çемĕ. Ib. Кĕсле çемми. Якейк. Копăс каланă çеммипа эп ташлама пĕлместĕп. Ib. Ачасам, ман мĕлле çемĕ калас (какой мотив сыграть)? Ир. Сывл. З4. Шăнкăлă-шанкăл хăрăк-марăк çемме майлă шăнкăлтатрĕ. N. Вĕсем ырă ăслă сăмахсем вĕрентсе хăварнă, юрăсем-сăвăсем, кĕвĕсем-çемĕсем каласа хăварнă, мухтав юррисем çырсă хăварнă. Пшкрт. Эп она çеме çартăм (= çавăртăм, уговорил), вăл апла туас çок ĕнтĕ. N. Вăрăç çапах хытă тăрать, чарнмали çемĕ те çук. N. Шăн-шак çемĕрен тохса.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

1. «мелодия», «мотив», «напев»; 2. «строй», «лад»; -çемĕн (оруд. п.) послелог = «по» «по мере того...», «сообразно с...»; ср. мар. сем «напев», «мотив», «мелодия», «лад»; удм. сям «нрав», «обыкновение», «характер»; сямен сообразно с...» (Wсhmаnn. TLP 151).

См. также:

çемçетӳ çемçешке çемçешкелен çемçуркка « çемĕ » çемĕç çемĕçтер çемĕле çемĕлен çемĕн

çемĕ
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org