Поиск: илен

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

1.
повадиться, привадиться
тилĕ чăх витине иленнĕ — лиса повадилась в курятник
кайăк пĕр аркатнă йăвана тек иленмест — птицы заново не обживают разоренное гнездо
2.
привыкать, привязываться
тянуться
к кому-чему-л.
ача асламăшне иленчĕ — ребенок привязался к бабушке
вăл театра иленнĕ — он любит театр, его тянет в театр
алла илен — 1) привыкнуть к рукам (о ребенке) 2) приручиться, стать ручным

Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ

привыкнуть, привязаться к чему и приладиться

Словарь чувашского языка

(ил’эн'), назв. костюма. . Чек. Илен — короткий халать с рукавами у девушек и старух, из синей матери носят на праздниках. На свадьбе хĕр-çуммисем надеваютт, «илен», перевязываются «симĕс пиçиххи», надевают «тухья», сверх тухья «калпак» (особый головн. убор). СПВВ. Вăрăм илен тăхăнса, вăрăм пулăп, терĕнем? СПВВ. «Илев = пустав сăхман, шупăр». И. С. Степ. «Илен — одежда». † Илен тăхăн. СПВВ. Илен — хĕрарăмсем тăхăнаççĕ. СПВВ. ПВ. «Илен, кăтат, хыс, шупăр — одно и то же почти». N. Атте аппана илен илсе янă.
Ильин день. Шурăм-п., № 19. Паранкă Илен-кун тин çиме пуçлаççĕ (20 июля). Юрк. Илен-кунĕ çумăр пулсан, çулталăках йĕпе пулать.
отсюда: илен-каяк, назв. какой-то птицы. Салакайăк салатать, илен-кайăк пуçтарать. (Послов.). В моей книжке: «Ваттисем каланă сăмахсем» (стр. 36) значение отогослова передано (в сноске) неправильно.
(ил'эн'), привязаться, приразиться, приручиться, пристать, привыкнуть, повадиться. Янтик. Буин. Ах аппаçăм Ликара, Исака кайсан юрĕ — епле иленсе пурăнĕ-ши? Бюрг. Сирĕн киле вăрăсем иленнĕ иккен, лашăрсене вăрлама. Пазух. † Улма йывăç чечекне те сарă кайăк иленнĕ; Çĕнĕ-кассăн хĕрсене те сар йĕкĕтсем иленнĕ. † Анкарти хыçне тулă акрăм, хур-кăвакал иленчĕ. Пĕр киле пит нумай шăши иленнĕ. Ист. 155. Тата урах улпутсене Иван патне иленесрен тарса тăнă. Вĕлле хурчĕ. 27. Кайăк пит иленсен, ăна пăшал сассипе хăратма та юрать. † Вуникĕ те капан хушшине хура çĕлен иленчĕ. Собран. Вара хĕрт-сурт иленет тет (привязывается к дому, если ему приносят жертвы). Собран. † Епле иленсе, епле пурăнăр-ши? Сред. Юм. Пĕрмай, кашни килмес-сайран какай парсан, кôшак хăех иленет ôлă (олы̆). † Шăнкăрчă иленмерĕ (не стали жить в скворечнице), — мĕн тăвас?
неизв. (испорченное?) слово. Н. Лебеж. † Ӳсрĕмĕр кантăр пек, салантăмăр илен пек.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

1. «повадиться»; 2. «привыкать», «привязываться»; др. тюрк., КБ, Зол. бл., кирг., казах., узб. ийлен, азерб. илиш «привязываться», «поваживаться», «приучаться», «прилепляться», «прицепляться», «повиснуть»; др. уйг. илин «прицепляться», «приставать», узб. илин, илаш «приставать»; башк. эйәләэш, тат. иялэн «привыкать», «повадиться», «осваиваться», «обживаться». Илен, возможно, представляет форму возвратного залога от глагола ил (др. тюрк., кирг., алт., казах. и др.) «зацеплять», «прицеплять»; в башк. и тат. этот глагол мог произойти от существительного эйэ, ия «хозяин», «владетель». Вамбери производит его от ил «народ», «люди»: илен, илин «привязаться», «присоединяться к людям» (EWTS § 42).

См. также:

илемсĕрлен илемсĕрлентер илемсĕрлет илемсĕррĕн « илен » иленкĕ иленкĕллĕ Илентей илентер Илентюк

илен
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
4 букв
 
Мягкое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org