Поиск: кăн

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

I.

1.
поташ
поташный
II. глаг.

1.
выпрямляться
— перевод зависит от свойств предмета:
разгибаться, вытягиваться, раскручиваться, развиваться и т. д.
пĕкĕ кăнса кайнă — дуга разогнулась
2.
деревенеть (о теле — от усталости)
3. разг.
сдохнуть, протянуть ноги
кăнса вырт — сдохнуть

Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ

...: кăн-кăвак – очень синий (см. кăвак).

90 стр.

Словарь чувашского языка

употр. в сложении для образования превосходной степени: кăн-кăвак.
неизв. слово; встр. в соединении: кăн-тăвай.
поташ.
кăнн, подр. звону (теньканью)? Çиç. çиçрĕ кĕм. 68. Утнă чухне темскер кăн-кăн, тăн-тан тăвать вĕсен. || Подр. остолбенелому, изумленному взгляду. Урук. Кăнн! пăхса тăрать. || Подр. ошалелому взгляду. Орау. Пирн сасса илтрĕ те, хăлхасăрскер, сысна пек, кăнн пăхать. || Подр. звуку камня, брошенного с кнута. Орау. Чула пушăпа персе ятăм та (бросил камень с кнута), кăнн! (кы̆нн) туса карĕ (полетел со звуком). || Подр. звуку от плахи, кинутой через забор на жесткую землю (другой обозначил то же самое мимемой пăн). || Подр. остолбенению. Ачач 58. Ачасем вара, пĕр çĕре пуçтарăнса, кăнн! хытса тăчĕç.
(кŏн, кы̆н), вытянуться, выпрямиться, разогнуться. Н. Седяк. Кăннă = авни чăсăлнă. Тюрл. Пĕкĕ кăнса (кŏнза) каять, чарăлса. Ib. Çона пуç кăнса кайнă. Изамб. Т. Пĕкĕ кăннă (разогнулась). Тускел. Кăннă. Раскрутилась развилась (веревка). Ib. Пăяв вĕçĕ кăннă (конец веревки развился). || Протянуть согнутую руку (а чăс — протянуть опущенную руку). Синерь || Умереть. Н. Седяк. Кăннă = вилнĕ. СПВВ. МА. Ку çын кăнса выртнă. Вилсе выртнă. N. Кăннă — умер или, вернее, окочурился. КС. Вăл кăнчĕ (умер. — Это слово употребляется для выражения иронии, злорадства и безучастнсго отношения говорящего к предмету суждения). ЩС. Иртнĕ пасарта икĕ çын кăннă, тет (отправились на тот свет). СПВВ. Кăнса выртнă (умер). N. Кăнчĕ вĕт (= пĕтрĕ)! || Отвердеть (от усталости, о ногах). Сред. Юм. Пит нăмай ôтсан, кансан, пĕтĕм ôрасĕм кăнса каяççĕ. || Тет. Вар кăннă (кŏннŏ). Овраг прошел? (весною). || Выдыхаться. Сред. Юм. Сăрана, нухрепрен илсе тôхса, çич сакăр сехет лартсан (дать постоять), кăнса (у др. хытса) каять СПВВ. ФВ. Кăннă тесе, сăра е эрех сӳрĕлнине калаççĕ, тата авнă япала тăсăлсан та: кăннă, теççĕ; çуна тупанĕ кăннă, теççĕ. Изамб. Т. Сăра кăннă (= сĕвĕрĕлнĕ). N. Сăра кăннă (говорят про пиво, когда оно долго простоит в теплом месте и потеряет свой приятный вкус).

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

, кун 1. «разгибаться» (о дуге), «выпрямляться»; 2. «выдыхаться», «терять вкус, крепость» (о пиве); якут. кон «делаться прямым»; уйг. кона «старый», «устарелый»; конири «стареть», «ветшать».

См. также:

кăмсан кăмсар Кăмтам кăмтар « кăн » кăн-кăвак кăн-кан кăн-тăвай кăнăç кăнăçлă

кăн
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org