Поиск: куланай

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

дань, подать
куланай тӳле — платить дань

Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ

подать
оклад

куланай пуçтаракан — сборщик податей

Словарь чувашского языка

(куланаj) подать (от русск. головное). N. Ак килчĕç пулĕ прикасрисем (кантуртисем) куланай хăвалама, тет. N. Куланай çĕнĕпе каларĕç. Обьявили, что платить подати надо по новым душам. N. Кăçал куланай пама пит хупăрларĕç. || Орау. Куланай кайса тӳлес пуль-ха. (в перен. см.: надо сходить «на двор, за большой нуждой»).

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

ист. «поземельная подать»; алт. В каланкалан в значении «подать» упоминается в древних уйгурских юридических памятниках X—XIII вв. Д. Тихонов в своей статье „Налоги и налоговые термины в уйгурском государстве в IX—XIV вв.“ пишет: „Калан был основным государственным налогом с оседлого земледельческого населения — это подать с возделанных земельных участков. У уйгуров калан взимался еще за 200 лет до подчинения их Чингисханом“ (Уч. зап. Инст. востоковед. АН СССР, т. XVI, 1958, стр. 63—77). В чув. яз. для обозначения подати существовало еще слово хырçă, оно употреблялось по преимуществу в верховом диалекте. По изысканиям Б. Грекова и А. Якубовского, обычный налог с обработанной земли, известный под названием хараджа, при монголах получил наименование калана (Золотая Орда и ее падение, 1950, стр. 55). См. ярлыки золотоордынских ханов, напр., ярлык Тимура Кутлуга, вступившего на престол в 1397 г. При монголах каланом называли также особый вид военного налога. В «Истории армянского народа» под ред. Б. Н. Аракселяна (Ереван, 1951) читаем: „Для желающих избежать воинской повинности устанавливался взамен ее калан, особый вид военного налога“ (стр. 55). В других тюрк. яз. вместо калан были в употреблении: в одних — албан, в других — имана, в третьих — верки, салгит и пр.; см. хырçă. Ашмарин куланай возводил к русскому слову головное (См. VI, 274) (?).

Неологический словарь чувашского языка

п.п. Саккунсăр тӳлев, хырçă. М.Корнеева «куланай» пухма килсе каять. К-н, 1981, 17 /, 5 с. Шăхалĕнчи Коля ... Вăрмар районне çĕр улми туянма килнĕ çынсенчен куланай шăйăрса тăнă-мĕн. ÇХ, 1999, 10 /, 1 с.

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

хырçă. Тата хресченсен вăрçа та каяс пулать, куланай (хырăç) та тӳле, хăйсем валли те ĕçле <…> [Хыпар 1917, № 2:3]; Куланай (хырăç) та мĕн чухлĕ тӳлеттерес тет, çавăн чухлĕ тӳлеттерме пултарать [Ширновой 1917:6].

См. также:

кулак кулакка кулаклăх кулан « куланай » куланая кĕр куланчăк кулат кулата кулатала

куланай
Часть речи
Япала ячĕ
 
Фонетика
7 букв
 
Твердое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150