Поиск: савăл

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

1.
клин, клинышек
клиновидный
клином
тимĕр савăл — железный клин
юман савăл — дубовый клин
савăл сухал — борода клином
савăл яр — 1) вбивать клин 2) перен. разъединять, ссорить
савăл пар — 1) вбивать клин 2) перен. разъединять, ссорить
савăл çап — 1) вбивать клин 2) перен. разъединять, ссорить
халăх савăлпа çапса хĕснĕ пек — народу битком набилось (букв. как будто клином затиснули)
пуртă савăлĕ тухса ӳкнĕ — у топорища выпал клинышек
Савăла савăлпа кăлараççĕ. — погов. Клин клином вышибают.
2.
клин, клиновидный предмет
пусă хĕрринче пĕр савăл акман çĕр юлнă — на краю поля остался клинышек незасеянной земли
тăшман хӳтĕлевĕне савăлпа çурса кĕр — вклиниться в оборону противника
3. диал.
ломоть, кусок (хлеба)

савăл хуппи — верхняя должея (у улья)

Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ

клин, колышек, гвоздь деревянный; савăл йевĕрлĕ – клинообразный; савăл çап – заклинивать.

159 стр.

Словарь чувашского языка

(савы̆л), клин. Шел. 60. Савăлпала хĕснĕ пĕк (толпа). N. Савăл — мĕн те пулсан çурма е хĕстерме кирлĕ хатĕр. Юрк. Савăла савăлпа çапса кăлараççĕ, çавăн пек тата ĕçсе пăх. || Ломоть. Б. Олг. Пĕр савăл çăккăр çисен тăранат.
(савы̆л), cuneus, клин.
(савы̆л), cunei, quiDus quaedam aratri partes astringuntur. (Мăн савăл et çăвар савăл sunt cunei duo, maior minorque, quibus pars temonis posterior, in burae foramen infixa, astringitur. Quod fit duobus modis, cum illos aut superne inserimus, ut tenuior sit sulcus, aut ab ima temonis parte infigimus, ut altius proscindatur terra. Имен) Клинья у сабана. || На весьма несовершенном рисунке, присланном мне из Кумарк., изображены два клина, которыми, повидимому, заклинивается „ака шăрчĕ“ („для регулироваввя ширины и обратно“); один из этих клиньев вставляется в отверстие грядиля, в которое всажен чертец, сверху, с той стороны, куда обращено лезвие чертеца, а другой — в то же отверстие снизу, но с противоположной стороны, т. е. со стороны обуха. Кроме того, на том же рисунке, мы видим еще вертикальный клин, который заклинен задний конец грядиля, продетый свозь ама торат, в который служит дли придания борозде той или иной глубины. В Имен. Çăвăр савăл, мăн савăл. Ама туратăн шăтăкĕнче кашта пуçĕ ирĕк çӳрет; ăна ака-пуçне тарăн ярас тесен аял енчен савăлсемпе хытараççĕ, ăшăкрах ярас тесен çӳлтен савăл çапаççĕ. Малый клин и большой клин. Комель грядиля свободно двигаетея в отверстии „ама турат“; чтобы плуг забирал глубже, грядиль заклинивают (в этом отверстии) снизу, а если хотят, чтобы он шел помельче, то забивают клинья сверху.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

«клин»; куманд., леб. сыгыс «клин» (Радлов IV, 620); г ~ вс, ш ~ л.

См. также:

савăксăр савăксăрлăх савăксăрлан савăксăррăн « савăл » савăл çап савăл хуппи савăлла савăллан савăн

савăл
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org