Поиск: сыр

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

I.
сыр (чăкăт)

сырный
шăратнă сыр —плавленый сыр
сыр завочĕ — сыроварный, сыроваренный завод
сыр шăрши — сырный запах
сырпа çăкăр — бутерброд с сыром
II. глаг.

1.
окружать, обступать, облеплять
ачасем вĕрентекене сырса илчĕç — дети обступили учителя
йăмрана кураксем сырнă — ветлу обсели грачи
2.
покрывать, затягивать, заволакивать
охватывать

пĕлĕтсем тӳпене сырса илнĕ — тучи заволокли небо
кӳлле шапа пăтти сырнă — озеро затянуло ряской
çурта çулăм сырса илчĕ — пламя охватило дом
3.
роиться
йывăçа хурт сырнă — на дереве отроились пчелы
4.
обувать, обуваться
ура сыр — обуваться
тăла сыр — наматывать онучи
5.
повязывать, повязываться
пуç сыр — повязывать голову
сурпан сыр — повязывать сурбан
6.
надевать (на ноги)
йĕлтĕр сыр — надеть лыжи
7. диал.
нанизывать
çип çине шăрçа сыр — нанизать бусы на нитку

Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ

I.
обувать, повязывать
сыриччен сырассăн сунмарăм — пока не обулся, не думал, что обуюсь
II. ...:
сыр кăмпи – вид гриба

Словарь чувашского языка

Отсюда: сыр кăмпи.
обувать (лапти), обуваться во что. Изамб. Т. Ура сыраççĕ, çăпата сыраççĕ (сурпан сырăнаççĕ; атă тăхăнаççĕ). N. Çынсем ватăлса çăпатисене кутăн сыра пуçларĕçĕ, тет. СПВВ. Х. Сырас; ура сырас. || Окружить, обступить. Истор. Вара Олегăн пытанса тăракан салтакĕсем кимĕсем ăшĕнчен тухнă та, вĕсене сырса илнĕ. N. Вĕренекен ачасем хăйсен учитĕлне сырса илчĕç те, унтан ыйтма пуçларĕç: мĕн ку та мĕн ку, теççĕ. Шел. П. 69. Хире пуринчен ытла хĕрарăм сырса илнĕ. || Обсесть. N. Ыраш капан тăррие курак-çăхан сырса илнĕ, чĕппе çиме ирĕк çук. Ау 98°. Вот чĕкеçсем кисе веç хап-хура сырса илчĕç, тет, унта йывăçне. || Облепить. Хурамал. † Çул хĕрринчи пултăрана кăткă сыра пуçланă; тавра ялсен каччисене мăйăх сыра пуçланă. || Прививаться (о пчелином рое). ЧП. Чăн çӳлти туратне хурт сырнă. || Покрывать сплошь. СВТ. Шатра чирлĕ çыннăн ӳтне-тирне пĕтĕмпех хупласа сырса илет. КС. Урапана пылчăк сырса илнĕ. || Заростать. КС. Кӳлле мăк сырса илнĕ (заросло мхом). || Нанизать. Юрк. † Çип çине сыртăм (вм. тиртĕм), çитмерĕ (чăн мерчен).

Русско-чувашский словарь

сущ.муж., множ. сыры
сыр (чăкăт пек çимĕç); плавленый сыр шăратнă сыр

Русско-чувашский словарь (1972)

сыр, чӑкӑт.

Русско-чувашский словарь (1971)

м. сыр, чăкăт; ◇ как сыр в масле катается соотв. пурнăç пыл та çу.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

«обувать», «обуваться»; ура сир «обуваться, т. е. обмотать ноги онучами или портянками и надеть лапти или сапоги»; тат. cap «окутывать», «обматывать»; азерб. сары, туркм, сара «обвёртывать», «обвивать», «обвязывать», «обматывать», «наматывать»; тур. cap «обнимать», «охватывать»; «завёртывать», ««заворачивать», «обвĕртывать»; «окутывать», «обвязывать»; «окружать», «обступать», «оцеплять»; «опоясывать», «повязывать»; «наматывать»; якут. сӧрӧӧ «обматывать», «обвивать», «опутывать».
, сар «облеплять» (о пчёлах, комарах), «плотно окружать» (о толпе), «обступать»; тат. сыр, башк. hыp «плотно окружать», «облеплять», «обступать»; башк. hap «прививаться» (о рое пчел).
сыр кăмпи «дождевик» (гриб); этимологически родственных слов того же значения не нашли; тат. куык гӧмбә, саңгырау гӧмбә, башк. ямғыр бәшмәге, азерб. тозанаг ягыш кӧбәләи и т. д. «дождевик». Может быть, от кирг., казах. сыз «сырость»?

См. также:

сыпмалли сыпной сыптар сыпул « сыр » сыр кăмпи сыр сăвăсĕ сыр-оран сырăн сырăнтар

сыр
Часть речи
Еçхĕл, Япала ячĕ
 
Фонетика
3 букв
 
Твердое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150