Чувашско-русский словарь (1982)

I. сущ.

1.
благодарность
тав ту — благодарить
чĕререн тав тăватăп! — от всей души благодарю!
тав тума пĕлмен çын — неблагодарный человек

2.
здравица

заздравный (при провозглашении тоста)
тав сăмахĕ — здравица
тав юрри — заздравная песня
тав курки çĕкле — поднять заздравную чашу
тав курки ĕç — выпить заздравную чашу

3.
спасибо
ĕçкĕре-çикĕр тав! — спасибо за ваши хлеб-соль!
тав сана! — 1) за твое здоровье! 2) спасибо тебе!

сав мана! — порадуй меня (произносится при дружественном тосте)
тав сана! — за твое здоровье! (ответ)

◊
тав Турра! — слава богу!
çамрăк мăшăра тав ту — благословлять молодых
тава тивĕçлĕ ĕç — заслуга
тава тивĕçлĕ агроном — заслуженный агроном

II. уст.
спор, тяжба
размолвка
вĕсен тав тухрĕ — между ними возник спор
тав уйăр — разбирать тяжбу

Словарь чувашского языка

(тав), спор, тяжба. N. Тата пĕр-пĕрин хушшинче тав пулсан, вăсем ялан Акçонăв патне сут тутарма (чтоби их рассудил) пынă. N. Хурлăх куракана хурлăх тăвакан алли айĕнчен туртса ил, тав уйăрнă çĕрте (при разборе тяжбы) халсăр чĕрелĕ ан пул. Истор. Хăш чух аслă кньаç та татайман вĕсенĕн тавне. N. Анчах хăш-хăш тĕлти халăх пухăвĕсене пурте пĕр тĕрлĕ халăх пухăнмасть, тĕрлĕ халăх пухăнать; çавăн пек пухусенче тĕрлĕ халăхсем хушшинче тав тухкалать. N. Пĕр-пĕринпе тав тытни (тавлашни) сирĕншĕн хăех те намăс.

(тав), благодарность. Юрк. N. Эп сывă-ха, тав тура. N. Тав ĕçкĕне-çикĕне: эпир ĕçни-çини вырăнне хăла (пыл) тулса юлтăр. Бугульм. † Ах пиччеçĕм, инкеçĕм, тав ĕçкĕре-çикĕре! N. Вара мăн-кĕрӳ калат: е саламалник, тав сире: Ĕçетре-çиетре, вылятра-кулатра, эсир пире кĕтетре? тет. Хирĕç тухаканĕ калат: пирĕн кĕтни çав, тет. Мăн-кĕрӳ калат: тав та пулин тавах, тата та пулин тавах, тет. N. Тав та пулин тавах, кушак кутне чавах! (Конец „такмак“; прибавлено из шалости?). См. Магн. М. 231, 234. Якейк. Апат çиса тăрансан, тырă-полă аван полсан, тата ытти япала та лайăх полсан: тав торра, теççĕ. Сред. Юм. Сăра ĕçмешкĕн тесе чĕнсе çӳрекенсĕне хирĕç: тавах (первое „а“ произносится протяжно)! теççĕ кил хуçисĕм. Ib. Тавах та, тавссилĕх корайман-ха! (Хăнана пынă çын: тавсси-ха ĕçнисĕне, тесен, кил хуçи çапла калать). Ib. Тавах та лекнĕ полсан (хорошо если помогло угощение), лекейчĕ тем çав. (Тавсси тăвар-çăкăра, тесен, ôна хирĕç, хăнана чĕнекенни çапла калат). НЧТ. Вал кашни килле (в дом) кĕмессерен: эпир кĕçĕр сăра чуклес тетпĕр, сăра ĕçмешкĕн (пырăр), тет. Кӳрĕшĕсем: тавах, ачам, ырă сăмахна! теççĕ. Орау. Ку та ĕçкĕре: тав! тесе, хуçи пекех пĕтĕмпех ĕçсе ярса, черккине калле тыттарать. Ib. Вăл ĕçсен, кил хуçийĕ татах черккине çĕнĕрен тултарса каллех хăй кӳршине: тав сана! тесе, тепĕр хут хăй ĕçсе ярать. В. Тим. Пире лаша кăкарма памĕ-ши? тет пирĕн кĕрӳ. Пиртен тавах (надо: ирĕк?), тет хăти.

Чувашско-татарский словарь (1994)

рәхмәт. тав ту - рәхмәт укырга

Чувашско-эсперантский словарь

[tav]
danko(n)
тав тăватăп — mi dankas
тавтапуç — dankon
тава тав - nedankinde
тава тивĕçлĕ ĕçчен — honora laboranto

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

уст. «спор», «тяжба»; тавлă «спорный»; КБ давы «претензия», «иск»; Замахш., уйг., туркм., тур. дава «тяжба», кумык. дав «война», узб. даво, кирг. доо, тат. дay «иск», тяжба», «спор»; азерб. дава, башк. дay «ссора», «драка», «спор», «тяжба»; туркм., ног. дывалы, казах., тат. даулы «спорный» (вопрос). Заимствовано из араб.: ср. перс. (дӓва) «иск», «спор», «жалоба», «тяжба», «притязание».

«благодарность»; тавтапуç! «благодарю!»; тав ту «благодарить»; тава тивĕçлĕ «заслуженный» (букв. «достойный благодарности»); тав курки «заздравный ковш»; тат. О may «благодарность»; may ит «благодарить».

См. также: