Поиск: ход

Русско-чувашский словарь

сущ.муж., множ. ходы и хода
1. (син. движение) куçăм, утă; куçни, утни, пыни; два часа ходу утмалли икĕ сехет; разговаривать на ходу калаçса ут; дать задний ход каялла куç; дать ход делу ĕçе тĕпчеме пуçла
2. (син. развитие, развёртывание) аталану; аталанни; ход событий ĕçсем аталанса пыни
3. (син. действие, работа) ĕç; ĕçлени; точный ход часов сехет тĕрĕс çӳрени
4. çӳрени, тухни, шуçтарни (сăм., шахматла выляна чух); Ваш ход! Сирĕн çӳремелле! ♦ парадный ход чаплă алăк (пысăк çуртăн малти пайĕнчи); ход сообщения чавнă çул, çыхăну окопĕ; пустить в ход тапратса яр; ходу не давать çула пӳл, чарса ларт; прямым ходом тӳррĕнех

Русско-чувашский словарь (1972)

1. çӳрени, пыни, ĕçлени, чупни, утни; пароход сел на мель на полном ходу пăрахут вирлĕ пынă çĕрте хăйăра кĕрсе ларчĕ; я вскочил в вагон на ходу вагон пынă çĕртех ун çине сиксе лартăм; предприятие на ходу предприяти ĕçре; пустить мельницу (фабрику) в ход армана (фабрикăна) ĕçе яр; лошадь с хорошим ходом лайăх пыракан (чупакан) лаша, юставлă лаша; 2. çул; подземный ход çĕр айĕнчи çул; 3. кайни, çӳрени; твой ход (в картах, в шахматах) сан каймалла, сан çӳремелле; 4. пулса пыни; ход событий событисем пулса (иртсе) пыни; правильный ход часов сехет тĕрĕс çӳрени.

Русско-чувашский словарь (1971)

м. 1. (движение) çӳрени, утни, чупни, пыни, кусни; идти, разговаривая на ходу калаçса ут; поезд замедлил ход поезд хулленрех кайма тытăнчĕ; работа идёт полным ходом ĕç вĕресе кăна тăрать; 2. перен. (развитие, течение чего-л.) вăхăт, тапхăр; ход событий ĕçсен аталанăвĕ; в ходе сражения çапăçу вăхăтĕнче; 3. (в игре) çӳрени, кайни; ход тузом карт. тузпа çӳрени; ход белых шахм. шуррисен çӳремелле; 4. (вход, переход) алăк, кĕмелли-тухмалли (е çӳремелли) вырăн, çул; парадный ход пысăк алăк; чёрный ход хыçалти алăк; потайной ход вăрттăн алăк; подземный ход çĕр айĕнчет çул; ◇ на ходу хăвăрт, ал-хапăл; полный ход! хăвăрт!, кайнă таран!; пешим ходом çуран; своим ходом идти (или следовать) хăй майĕпе пыр (ĕç); ходу дать тар, тара пар; дать ход (чему-л.) 1) ĕçе пуçла; 2) ярса пар, çитер (кирлĕ çĕре); не дать ходу кому-л. çул ан пар, чармантарса тар; пойти в ход ĕçе кай; пустить в ход ĕçе яр; дело пошло ход ĕç кайрĕ; знать все ходы и выходы тĕплĕн пĕл, лайăх пĕл.

См. также:

Хоçасан хоа хобби хобот « ход » ходатай ходатайство ходатайствовать ходить ходкий