йăмпăл-ямпăл
то же, что йăпăл-япăл
йăпăл
подр. —
о скользящем движении
супăнь алăран йăпăл тухса ӳкрĕ — мыло выскользнуло из рук
йăпăл-йăпăл —
1) усил. от йăпăл
шампа пулă алăра йăпăл-йăпăл тăвать — налим извивается в руках
2) подр. — об облизывании, вылизывании чего-л.
йытă суранне йăпăл-йăпăл çулать — собака лижет ранку
3) подр. — о заискивании, подхалимстве
Куç умĕнче йăпăл-йăпăл, кут хыçĕнче мăкăр-мăкăр. — погов. В глаза лебезит, за спиной ворчит.
4) скользкий, ослизлый
йăпăлт
то же, что йăпăл
йăпăл-япăл
1. подр. —
о вертких, извивающихся движениях
çĕлен йăпăл-япăл авкаланать — змея извивается
йăпăл-япăл
2.
скользкий, слизистый, ослизлый
йăпăл-япăл пулă — скользкая рыба
йăпăл-япăл
непоседливый, подвижный
йăпăл-япăл ача — непоседливый ребенок
йăпăл-япăл
4. перен.
легкомысленный, несерьезный
кокетливый
йăпăл-япăл хĕрарăм — кокетка
йĕпĕл
то же, что йăпăл
мăкăр-мăкăр
2.
подражание брюзжанию, ворчанию
мăкăр-мăкăр туса ил — поворчать
Куç умĕнче йăпăл-йăпăл, кут хыçĕнче мăкăр-мăкăр. — погов. В глаза льстит, за глаза бурчит.
шĕшлĕ
кочедык. N. Пурис пиччен пӳрни кукăр. (Шĕшлĕ). Ыраш 16. Пăрçи çине кĕрсе кайсан, ашса тухмалла мар. Хутаççисем шĕшлĕ аври пек. Ст. Шаймурз. Хĕрарăм йывăр çын чухне тĕлĕкре шĕшлĕ тупсан, ывăл ача çуратат, тет, йĕп тупсан – хĕр. Завражн. Шăмунтан шĕшлĕ тăвам! (Угроза маленькому). || В. Олг. Шĕшлĕ, деревянный кочедык для снимания лубка. || Шурăм-п. № 27. Шĕшлĕ – йăпал-йăпăл çын. || Назв. рыбы, щука. || Прозвище мужч. Альш. Шĕшлĕ Ванькка.
япăл
см. йăпăл-япăл
япăлтăк
(jабы̆лды̆к), вертушка. Золотн. СПВВ. Япăлтăк, йăпăл-япăл. || М. П. Петр. «Япăлтăк — выраж. мал. детей». || Япăлтак — маленькая ветряная мельница (детск. игрушка). Паас. 21.
йăпăл
(jы̆бы̆л), подр. лизанию гладким языком; подр. скользящему движению. КС. Кушак чĕлхипеле шăмма йăпăл-йăпăл çулать. Ib. Алăра йăпăл-йăпăл тăвать (скользит, напр. рыба или другой слизистый предмет).
йăпăл-япăл
(jы̆бы̆л-jабы̆л), подр. движениям ласкающейся собаки. Ст. Чек. Йăпăл-япăл чупкалат йăтă ачашланă, чох (все движения ее). || Н.И.П. Йăпăл-япăл туса çӳрет (или: йăпăлтатса çӳрет) подлизывается, льстит. || Сред. Юм. Йăпăл-япăл çын несерьезный и неосновательный человек.
йăрттă-ярттă
(jы̆ртты̆-jартты̆), вертлявая, непоседа, вертушка, легкомысленная (о девице). СТИК. Пит йăрттă-ярттă-ĕçке ку хĕр (йăпăл-япăл), килмен-кайман хытланакан, çăмăлкка, кулса, пакăлтетсе çӳрекен.
ваç-ваç
ç.с., калаç. Кăмăлçах, япшар, тарават; йăпăл-йăпăл. Ара, епле килпетлĕ çынсемпе ваç-ваç пурăнать те. К-н, 1985, 10 /, 6 с. Хе-хе, çаврăнуçăллăрах пулмалла пирĕн. Çынсемпе ваç-ваç калаçма мансах пыратпăр. К-н, 1985, 21 /, 3 с. Пуçлăхсемпе ваç-ваç пурăнать те хваттерне те тӳрех илчĕ. ХС, 1994, 32 /, 2 с. Çитмĕле çитнĕ шур сухалпа урлă калаçса намăс курам мар... Унпа ваç-ваç юлас. А.Т.-Ыхра, 2000, 13 с.
См. также:
йăнтти йăнша йăп йăп-тăх « йăпăл » йăпăл-япăл йăпăлка йăпăлкалан йăпăлкан йăпăлки