I. син.: çу
лето
çăва тухсан — с наступлением лета
II. син.: çу
масло
III. син.: çу уйăх
летний месяц (май)
IIII.
син.: çу
мыть
çăвакан — моющий
то же, что çу, çум (послелог). Мачамăш. Чертак. † Энтри пичи калатьчĕ: сарă вăрăм хĕрсене сарай кашти твап, титчĕ, сарай кашти тăви-ха, çăвне выртса çыври-ха? Абыз. † Çĕр-çăввинче çĕр-çырли, çĕр-çырли, çĕр çăввине хĕвел пăхсан, тата пиçес кăмăль пур. Г. А. Отрыв. † Пирĕн çăвра пуш вырăн пур чун савнине лартмалли.
(-с’ы̆в), масло. См. çу. Янш.-Норв. Пăтă çине çăв хывса. Ib. Çăв çулĕпе илсе кайрăмăр, сĕт çулĕпе килсе хăвартăмăр. Ст. Шаймурз. † Ан йĕрсемех тантăш, ан сарăхай, çуннă чĕресенче çăв пулмĕ. Сред. Юм. Сан çăву, твое масло. Ыраш 18. Хĕвелĕ вара, çăвах кăларасшăн пулмалла, хĕртет.
лето. См. çу. Регули. 1170. Килес çăва çитĕ. Ib. 1172. Эп он панче кăçал çăвĕпе ĕçлерĕм. Ib. 1174. Ку çăвăн ăшши çок. N. Çăвĕпех шыва кĕтĕм. Купался все лето. Буин. Çăвĕпех шыва кĕтĕм (кĕрĕп). Все лето купался (буду купаться). Ib. Çăвĕпех пирĕн патра çӳрерĕ. Он все лето ходил к нам.
неизв. сл. Отсюда: çăв-чăваш.
(с’ы̆в), то же, что çу, мыть. А. Турх. О сохр. здор. Ĕç çинче пите-куçа таса шывпа çăвах тăма кирлĕ. || В перен. знач. Янтик. Ну, чее вит у! Чĕлхипе çăвать анчах, такам та пĕр çĕр тенкĕ шанса памалла.
итти, падать (о дожде, снеге). См. çу. Регули 220. Халь йор çăвакан (çăваканĕ) çок, кайма лайăх. Ib. 1454. Çомăр хытă çăватьчĕ, çаплах кайрĕç. С. Айб. † Тĕтре çăвать çырмана, шыв пухăнать пĕвене. Сунч. † Ан хуйхăрăр, хĕр-тантăшсем, пуçăр çине тивлет çăва-çке. Собр. † Тăванçăм, ан хуйхăрсам, ан куйлансам, пуçăр çине тивлет çăвать-çке. Альш. † Ман çылăха кам çăвĕ? Кам тупакан — çав çăвĕ. (Хĕр йĕрри).
vd çу;
vd çу;
vd çу;
vd çу;
«любить», «ласкать»; КБ, МК, Зол. бл., ПК сӓв, азерб., тур., узб. сев, уйг., туркм., тат. сӧй, кирг., казах., ног., карач., к. калп. сӳй, кумык, сюй, алт. В сӳ, ойр. срӳӳ, башк. hӧй «любить», «ласкать».
См. также:
cap хырăмлă çавра чĕлхеллĕ шапа çapа çерçи căpан caв « çăв » çăв куçĕ çăв тупанĕ çăв уйăхĕ çăв-хĕл çăв-чăваш