çĕнел
возвр.
1.
обновляться, становиться новым
преображаться, изменяться
редколлеги çĕнелчĕ — состав редколлегии обновился
пурнăç куç умĕнчех çĕнелет — жизнь меняется на глазах
çĕнелсе пыр — обновляться (постепенно), находиться в процессе обновления
хуламăр тĕпренех улшăнса çĕнелчĕ — наш город совершенно преобразился
çĕнел
2.
возобновляться, возрождаться, восстанавливаться, воспроизводиться
капитал çĕнелни — воспроизводство капитала
пулă йышĕ çуллен çĕнелет — рыбные запасы ежегодно восстанавливаются
çĕнел
3.
улучшаться, совершенствоваться
сысна ăрачĕ çĕнелет — порода свиней улучшается
тăпра тытăмĕ çĕнелни — улучшение структуры почвы
çĕнĕлен
то же, что çĕнел 1.
çĕнел
обновляться.
192 стр.
çĕнел
(-эл’), обновляться, стать новым, возобновляться. Тăв. 5. Йывăр туя пуçĕ хуçăлса ӳкрĕ — вăл çаплах чарăнмасть. Пушшех çĕнелсе урса кайрĕ. || Нарождаться.
возродиться
глаг. сов. (син. восстановиться)
чĕрĕл, çĕнел, чĕрĕлсе тăр, çенĕрен çĕклен; город возродился после войны хула вăрçă хыççăн çĕнĕрен çĕкленнĕ
варьироваться
несов. улшăн, çĕнел, тепĕр тĕрлĕ пул, вариантлан.
возродиться
сов. çĕклен, çĕнел, çĕнелсе вăй ил, çĕнĕрен çĕклен.
восстановиться
сов. 1. юсанса çĕнел, юсанса çит, çирĕплен; здоровье восстановилось сывлăх юсанса çитрĕ; 2. (воспроизвестись) аса кил, çĕнел, куçа курăн; 3. таврăн; восстановиться в должности ĕлĕкхи вырăна таврăн.
обновиться
сов. çĕнел, çĕнĕлен.
переродиться
сов. 1. (измениться, преобразиться) тĕпренех (е пĕтĕмпех, йăлтах) улшăн (е урăхлан, çĕнел); 2. (превратиться в кого-л., во что-л.) пулса тăр (е кай), улшăнса кай; 3. (утратить свои свойства) пĕтсе кай, пахалăха çухат, япăхлан; этот сорт переродился ку сорт япăхланнă.
подновиться
сов. разг. çĕнел.
преобразоваться
сов. 1. улшăн, урăхлан çĕнел, ...пул (е пулса тар); 2. физ., мат. улшăн.
усовершенствоваться
сов. лайăхлан, аванлан, çĕнел, ӳс, ӳстер (пĕлĕве).
çĕнĕ
«новый»; çĕнет «обновлять»; çĕнел «обновляться», «становиться новым»; КБ йаңы, чаг. йанг, якут. саца, уйг. йеңи, тур. йена, узб. янги, башк. яңы, тат. яңа, ног. янъы, казах» жаңа, кирг. жаңы, к. калп. жанга, карач. джангы, ойр. дьаңы, тув. чаа < чана, хак. наа «новый», «свежий», ср. монг., бур.-монг. шинэ, калм. шин «новый».
См. также:
çĕнĕрен-çĕнĕ çĕнĕрех çĕнĕччен çĕне « çĕнел » çĕнеле çĕнет çĕнеттер çĕнетӳ çĕнетӳçĕ