Чувашско-русский словарь (1982)

пăрăнăç

1.
искривление, изгиб, перекос

пăрăнăç

кривой, искривленный, изогнутый, перекошенный
пăрăнăç алăк — перекошенная дверь
пăрăнăç йывăç — изогнутое дерево
Пурнăç хӳри пăрăнăç. — посл. Жизнь полна неожиданностей. (букв. хвост у жизни кривой).

пăрăнăç

2.
поворот, извилина, излучина
çул пăрăнăçĕ — поворот дороги
шыв пăрăнăçĕ — излучина реки
Пурăнан пурнăçра пăрăнăçсăр пулмасть. — посл. В жизни не все бывает гладко. (букв. не бывает без поворотов).

пăрăнăç

3. перен.
поворот, перелом
пурнăç пăрăнăçĕ — превратности судьбы

пăрăнăç

4.
повод, предлог (увильнуть от чего-л.)
ĕçрен юлма пăрăнăç туп — найти повод для отлынивания от работы

пăрăнчăк

1.
то же, что пăрăнăç

хӳре

хвостовой
кайăкăн хӳре тĕкĕсем — хвостовые перья птицы
лаша хӳри — хвост лошади
хӳре вĕçĕ — кончик хвоста
хӳре чикки — репица
хӳре тĕпĕ — репица
хӳре шăнăрĕ — хвостовой хрящ
хӳрене хĕстер — прям. и перен. поджать хвост
Пурнăç хӳрен пăрăнăç. — погов. У жизни хвост кривой.
Тимĕр йыттăн сӳс хӳре. (Йĕппе çип). — загадка У железной собаки пеньковый хвост. (Иголка с ниткой).

Словарь чувашского языка

пăрăнăç

поворот, извилина. С. Алг. Пурнăçăн пăрăнăç нумай, вăл тикĕс пымасть. Ст. Шаймурз. Пурăнан пурăнăç пăрăнăçсăр пулмаст. Трхбл. Пурăнăçăн хӳри пăрăнăç. Шел. 86. Эх, пурăнăç, пурăнăç, темикçене пăрăнăç, хăшне тилĕ тăлăпĕ, хăшне алăк хăлăпĕ. || Повод к отлыниванию. Ачач 28. Арăмĕ чирлĕ пек выртнине курсассăн та, хăвăртрах пĕр-пĕр сăлтав, пăрăнăç тупса, пӳртрен тухса тарма пăхать. || В знач. прилагательного. Пшкрт. Пăрăнăç йӳç; тӧр ванмаст, кантра кап (ђап) янат (= явăнать). Чем люди живы. Пăрăнăç ураллă, колченогий.

пăрнăç

пăрăнăç, повертываться: сгибаться, коробиться. Кан. Лаша пăрнăçа пуçларĕ: пуш урапанах тайăлтарса тӳнтерсе пăрахрĕ. IЬ. Пӳрт алăкĕсене те, типсе пăрнăçса пĕтнĕ пирки, хупма майĕ те çук. Ск. и пред. 64. Чĕрĕ çын пекех вăл хĕрлĕ сăнлă, тутийĕ анчах пăртак пăрнăçнă. Сред. Юм. Пăрнăç пĕренерĕн лайăх хăма пола пĕлмес, он си пăрăнса каять. См. пăр. || Фамильное прозвище. Козыльяр.

авăрăç

(авы̆ры̆с’), pandari, torqueri, покоробиться. Н. Карм. Хăма авăрăçнă. Доска покоробилась. Черт. Авăрççа кайнă (авы̆рс’с’а к̚аjны̆). Покоробилось (что-ниб.). V. пĕтĕрĕн. Interdmn adiectivi vim habet: pandus. Иногда имеет значение им. прилагат.: свилеватый. Чăрăш-Туйçа Ч. Авăрăç = пăрăнăç.

Русско-чувашский словарь

поворот

сущ.муж.
1. çаврăну, пăрăну; çаврăнни, пăрăнни; совершить поворот на девяносто градусов тăхăр вунă градуса çаврăн
2. пăрăнăç, çаврăнăç, çул кукри; дом на повороте дороги çул кукринчи çурт

Русско-чувашский словарь (1971)

загиб

м. 1. прям. и перен. кукăр, кукăрăлни, пăрăнăç, пăрăнни; загиб реки шыв кукри; правый загиб полит. сылтăм пăрăнăç; 2. (складка) хутлам, хутланчăк, пĕрĕм.

закругление

с. 1. по гл. закруглить(ся); 2. (закруглённая часть) çаврăнăç, пăрăнăç, кукăр; закругление дороги çул кукри.

изогнутый

прил. кукăр, кукăр-макăр, кукăрăлчăк, авăнчăк, авмака, пăрăнăç, авăрăç; изогнутая доска авăнчăк хăма; палка с изогнутым концом кукăр вĕçлĕ патак.

искривлённый

прил. кукăр, кукрашка, кукăрăлчăк, кукăр-макăр, чалăш-чĕлĕш, пăрăнăç, пăрăнчăк, авкаланчăк, аврăç; искривлённое дерево кукăр-макăр йывăç; искривлённое лицо чалăш пит; человек с искривлённым позвоночником асат хуçни çын.

кривизна

ж. 1. (искривлённость) чалăшни, кукăрăлни, авăнни, пăрнăçни; 2. (кривое место) чалăш, кукăр, авăнчăк, пăрăнăç.

кривой

прил. 1. (изогнутый) чалăш, тайлăк, пăрăнăç, чапрас, кукăр; 2. разг. (одноглазый) хăрах куçлă; 3. (повреждённый — о глазе) айăплă, типсе ларнă (куç); 4. в знач. сущ. кривая ж. кукăр йĕр; ◇ кривая вывезет (или вынесет) тен май килет; кривая улыбка кулас килмесĕр куланçи туни, йĕрĕнсе кулни; кривое зеркало чапрас тĕкĕр (е куçкĕски); куда кривая не (ни) вывезет (или вынесет) мĕн пулать те мĕн килет; на кривой не объедешь кого-л. улталаймăн.

поворот

м. 1. по гл. повернуться; 2. (место) кукăр, пăрăнăç, çаврăм; поворот дороги çул кукăрĕ; 3. перен. улшăну, таврăну, пăрăнăç; исторический поворот историллĕ пысăк улшăну; ◇ от ворот поворот каялла çавăрса яр, çывăха ан яр.

См. также: