Поиск: харкаш

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

талпăн

2.
напрягаться
силиться
разг.
лашасем лава талпăнса туртаççĕ — лошади везут воз с натугой
йытă талпăнса вĕрет — собака ожесточенно лает
талпăнса харкаш — озлобленно ругаться

харкаш

взаимн.

1.
рычать друг на друга
грызться

йытăсем харкашаççĕ — собаки грызутся
Тĕкме витĕр йытă харкашать. (Сӳс шăрчĕ). — загадка Сквозь тын рычит собака. (Чесалка для пеньки).

харкаш

2. перен.
ссориться, ругаться, браниться, скандалить
пĕр-пĕринпе харкаш — ссориться друг с другом
харкашса пĕт — перессориться, переругаться
харкашса пурăн — жить с кем-л. в ссоре
вĕсем харкашкаласа илчĕç — они повздорили

Словарь чувашского языка

харкаш

рычать друг на друга (о собаках). СПВВ. Ст. Чек. Н. Тим. Тĕкме виттĕр йăт харкашать. (Авăрлани). С. Тим. Хӳме витĕр йытă харкашат. (Сӳс авăрлани). Т. II. Загадки. Тĕкме виттĕр йытăсем харкашаççĕ. (Кĕнчеле авăрлани). Хорачка. Харкаш — икĕ йытă пĕр-пĕринпе толаччă. Б. Олг. Йытăсем толашаччĕ, харкашаччĕ (звук, когда грызутся). || Вздорить, ссориться, ругаться, спорить. Б. Олг. Мĕн харкашатăн (ссориться). СПВВ. ИФ. Харкашас — хирĕç пăхăнмасăр тавăрса калас. Юрк. Килте пурăннă чухне куллен хваттир майрипе йытă пек харкашатăп. Ст. Чек. Харкашас — вăрçас. Хорачка. Мĕн харкашас, харкашмалли çок (незачем спорить).

харкаштар

понуд. ф. от гл. харкаш. Альш. Мĕншĕн йытта харкаштаратăн (дразнишь, заставляешь рычать).

харкăш

то же, что харкаш. N. Вĕсен арăмĕсем пĕр-пĕрне кĕвĕçсе пĕр май вăрçса-харкăшса пурăннă.

хархаш

то же, что харкаш. СПВВ. ПВ. Хархашас, йытă хархашать. С. Тим. Тĕкме витĕр йытă хархашать. (Кăнчала авăрлани). N. Тĕкме витĕр анчăк хархашат. || Ссориться, браниться. Шурăм-п. Хархашсах ирттертĕмĕр.

Русско-чувашский словарь

браниться

глаг. несов.
ятлаç, вăрç, харкаш; браниться с соседями кӳршĕсемпе ятлаç

ругаться

глаг. несов.
ятлаç, вăрç, харкаш; ругаться с соседями кӳршĕсемпе ятлаç

ссориться

глаг. несов.
харкаш, хирĕç, ятлаç, вăрç

Русско-чувашский словарь (1972)

грызть

-зу кого, что несов. 1. кӑшла (шӑмӑ), шӗкӗлче (мӑйӑр); 2. тавлаш, харкаш, кӑшла (ҫынна).

грызться

-зусь, -зёшься несов. 1. пӗр-пӗрне кӑшла, ҫырт, тулаш; 2. ятлаҫ, тавлаш, харкаш.

рыкать

несов. тискеррĕн ула, хытӑ кӑшкӑр; ӳхӗр, хӑрлат, харкаш, ахӑр.

ссориться

-рюсь, -ришься с кем, с чем несов., поссориться сов. вӑрҫ, ятлаҫ, хирӗҫ, хирлеш, харкаш.

Русско-чувашский словарь (1971)

браниться

несов. 1. с кем и без доп. (ссориться) ятлаç, харкаш, вăрç (пĕр-пĕринпе); 2. (ругаться) ятла, вăрç, ятлаç.

вздорить

несов. разг. хирĕç, харкаш.

воевать

несов. с кем-чем 1. вăрç, çапăç; воевать с неприятелем тăшманпа çапăç; 2. перен. разг. (ссориться) харкаш; 3. перен. кĕреш; воевать с религиозными предрассудками тĕн тĕшмĕшлĕхне хирĕç кĕреш.

грызться

несов. 1, тулаш, кăшла; собаки начали грызться йытăсем тулашма тытăнчĕç; 2. перен. разг. (ссориться) харкаш, хирĕç, тапăн (пĕр-пĕрне), пĕр-пĕрин çине тăр.

дебоширить

несов. çапăç, харкаш, тĕркĕш.

задираться

несов. разг. 1. см. задраться; 2. (приставать) йĕкĕлте, йĕплен, харкаш, чăркăш; чĕрре кĕр.

огрызнуться

сов. 1. (о собаке) хăрлат, хăрлатса ил; 2. перен. разг. (о человеке) харкаш, харкашса ил, ятлаçса ил.

погрызться

сов. 1. (о животных) тулаш; 2. перен. разг. харкаш, ятлаç, харкашса (е ятлаçса) пĕт (е ил).

поругаться

сов. с кем и без доп. варçса ятлаç, хирĕç, харкаш, янăрашса ил.

поссориться

сов. с кем и без доп. вăрç, хирĕç, харкаш, вăрçса (е хирĕçсе, харкашса) кай.

ругаться

несов. 1. (браниться) ятлаç, усал сăмах кала; 2. с кем и без доп. ятлаç, вăрç, харкаш, хирĕç, хирлеш.

скандалить

несов. харкаш, хирĕç; 2. уст. намăслантар.

склочничать

несов. разг. харкаш, хирĕç, харкаштар, хирĕçтер.

ссориться

несов. харкаш, хирĕç, ятлаç.

цапаться

несов. разг. (ссориться) тытăç, ятлаç, харкаш.

шуметь

несов. 1. шавла, кашла, кĕрле, йăсла, сĕрле; лес шумит вăрман кашлать; ветер шумит çил шавлать; дети шумят ачасем йăслаççĕ; 2. разг. (браниться, скандалить) харкаш, кăшкăраш, янăраш; 3. разг. (много говорить) шавла, ытлашши калаç, кăшкăраш; 4. разг. (вызывать толки) калаçтар, шавлаттар; ◇ шумит в голове пуç кашлать; шумит в ушах у кого-л. хăлха янрать.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

харкаш

1. «рычать друг на друга» (о собаках); «спорить», «ссориться», «вздорить», «скандалить»; харкашу «ссора», «раздор»; «грызня (собак)»; тоб. каргаша «ссора», «сумятица», «замешательство» (Будагов II, 10), у Радлова (Н, 747) кыркаша «ссора», «спор», «сражение»; чаг. каргаш «шум», «крики» (Радлов II, 193); полов. каргаша «любящий спорить, ссориться», «сварливый»; чаг., узб., кирг., казах., к. калп., ног., тат., башк., тув. карга, тур. каргы, уйг. карги, азерб. кapғы, туркм. гарга, хак. xapғa «проклинать», «накликать на кого-л. бедствие»; узб., кирг., тат., башк. каргыш, уйр. каргиш, казах., к. калп. каргыс, ног. каргав, хак. харгас, азерб., туркм. гарғыш «проклятие». Н. 3. Гаджиева и А. А. Коклянова пишут следующее: „Основа рассмотренного глагола (т. е. гаргимак — В. Е.) — это имя существительное карга «ворона». Ср. русск. каркать, т. е. накликать на кого-л. беду, что синонимично глаголу проклинать. Так, в русском языке имеется выражение не каркай, пожалуйста, которое значит «не накличь беды» (ИРЛТЯ 419).

Неологический словарь чувашского языка

вăрçăн

п.в. Харкаш, хирĕл, хирĕç; вăрçăш. Тӳрех вăрçăнма ан пуçлăр-ха эсир. Л.Таллеров, 1978. Унчченхи уйрăлми туссем пĕр ĕçкĕре вăрçăнса кайнă. Хв.Агивер, 1984, 59 с. Ку ыйтăва та чи малтан Патшалăх Канашĕн депутачĕсене памалла... Анчах юрĕвăрçăнас килмест. Х-р, 2.12.2000, 1 с. Вапмир пĕтĕм пурнăçа аркатать, унăн ялан вăрçăнмалла, хирĕçмелле. Ар, 2001, 15 /, 3 с. — вăрçăнмалли сăлтав (Д.Гордеев, 1988, 81 с.).

Этимологический словарь

харкаш

рычать друг на друга (о собаках); вздорить, ссориться, ругаться, спорить.

Производные формы: <i>харкашу</i> брань, ссора; <i>харкаштар-</i> понуд. ф. от <i>харкаш-</i> (Ашм. Сл. XVI, 61, 65).
Тюркские соответствия: тел., алт., шор., леб., саг., кач., койб., кюэрик., кирг., к.-кирг., тар., каз., ком., чаг., вт., карЛТ. <i>карђа</i> - проклинать, заклинать, ругать (Радл. Сл. II, 192); др.-тюрк. <i>qarүïš</i> проклятие; <i>qarүïš qïl</i> - проклинать; <i>qarүaš-/ qïrүaš-</i> совм. от <i>qarүa- / qïrүa-</i> ругать, бранить, клясть (ДТС, 426, 445).
Ср. п.-монг. <i>xariya-</i>, халха-монг. <i>хараа-</i> бранить, хулить, ругать, проклинать (Вл. СГМЯ, 201).
МарВ. <i>аргашаш</i> ругаться, ссориться (< чув.) (Федотов ЧМЯВ, 261; Горд. ЭСМЯ I, 138-139). См. Егоров ЭСЧЯ, 286.

Чувашско-русский словарь под ред. В.Г. Егорова (1935)

хархаш

см. харкаш

См. также:

харка харкам харкам хăй харкать « харкаш » харкаштар харкашу харлав харлавла харлат

харкаш
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
6 букв
 
Твердое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150