Чувашско-русский словарь (1982)

чăтăм

1.
терпение
чăтăм пĕтсе çитрĕ — у меня терпение лопнуло
чăтăм çитер — набраться терпения
чăтăма çухат — потерять терпение

чăтăм

2.
выносливость, стойкость
выдержка, самообладание
салтак чăтăмĕ — воинская стойкость
унăн чăтăмĕ çук — у него нет выдержки

чăту

то же, что чăтăм
чăту çитмест — не хватает терпения

Словарь чувашского языка

чăтăм

терпение, выдержка.

Русско-чувашский словарь

выдержка

сущ.жен.
1. (син. самообладание) тӳсĕм, чăтăм, çирĕп кăмăл; проявить выдержку çирĕп кăмăллă пул
2. вăхăт, виçе (фотоаппарат ĕçленĕ хушă); снимать с большой выдержкой пысăк виçепе ӳкер

иссякнуть

1. (син. высохнуть) тип, типсе лар; ручей иссяк çырма типсе ларнă
2. (син. исчезнуть, кончиться) пĕт, пĕтсе лар, иксĕл; деньги иссякли укçа пĕтсе çитрĕ; моё терпение иссякло манăн чăтăм пĕтрĕ

лопнуть

глаг. сов.
1. (син. разорваться) çурăл, татăл; хаплат; водопроводная труба лопнула шыв парахĕ çурăлса кайнă
2. путлан, пĕтсе лар; банк лопнул банк путланнă ♦ моё терпение лопнуло манăн чăтăм пĕтрĕ; лопнуть со смеха каçса кайса кул

потерять

глаг. сов.
çухат, çĕтер; Петя потерял ножик Петя çĕçĕ çухатнă ♦ потерять терпение чăтăм вĕçне çит

терпение

сущ.сред.
чăтăм, тӳсĕм; чăтăмлăх, тӳсĕмлĕх, сапăрлăх; моё терпение лопнуло ман чăтăм пĕтрĕ

Русско-чувашский словарь (1972)

выдержка

тӳсĕм, тӳсӗмлĕх, чăтăмлăх, чăтăм, ҫын хăйне çирĕп тытни.

терпение

мн. нет тӳсĕм, чăтăм, чăтăмлăх, чăтулăх, тӳсни, чăтни.

Русско-чувашский словарь (1971)

ангельский

прил. пирĕшти пек, сăпай, ырă, хитре; ангельское терпение пирĕшти пек чăтăм.

выдержка

ж. 1. (самообладание) тӳсĕм, тӳсĕмлĕх, чăтăм, чăтăмлăх; проявить выдержку тӳсĕмлĕ пул; 2. по гл. выдержать 5; 3. фото выдержка.

выносливость

ж. тӳсĕм, тӳсĕмлĕх, чăтăм, чăтăмлăх.

переполниться

сов. ытлашши тул, тулса кай, туп-тулли пул; 2. перен. тул; сердце переполнилось радостью чĕре вĕçĕ-хĕррисĕр савăнăçпа тулчĕ; чаша терпения переполнилась чăтăм пĕтрĕ.

прорваться

сов. 1. (разорваться) çурăл, çĕтĕл, татăл, шăт, çурăлса (е çĕтĕлсе, татăлса) кай; рукав прорвался çанă шăтнă; 2. (лопнуть) çĕрсе (е шăтса) юх, шăт; нарыв прорвался çăпан шăтса юхнă; 3. (от напора воды) татăл, татăлса кай, шăт (пĕве); 4. (проложить себе путь; пробиться) татса (е çĕмĕрсе, шăтарса) кĕр, кĕрсе кай татса (е çĕмĕрсе, шăтарса) тух; 5. перен. (проявиться — о чувстве) тулса кай, тапса тух (силе, чăтăм, хуйхă).

стойкость

ж. тӳсĕм(лĕх), чăтăм(лăх), нăклăх, хăват, тĕрек, çирĕп тăни; стойкость организма организм тӳсĕмлĕхĕ; проявить стойкость çирĕп тăр.

терпение

с. чăтăм, тӳсĕм, чăтни, тӳсни; терпение лопнуло чăтăм пĕтрĕ; вывести из терпения кого-л. чăтайми туса çитер; испытывать чьё-л. терпение тӳсĕмне витер; ◇ чаша терпения переполнилась см. чаша.

Чувашско-эсперантский словарь

пĕт

[petj]
finiĝi, ĉesi; helpverbo kun signifo de intenseco kaj finiteco de ago
вĕренев пĕтрĕ — leciono finiĝis
вăй пĕтрĕ — fortoj finiĝis
ĕç кунĕ пĕтрĕ — labortago finiĝis
шанчăк пĕтсе пырать — espero finiĝas
чăтăм пĕтсе çитрĕ — pacienco finiĝis
вараланса пĕт — malpuriĝi
кайса пĕт — malaperi
çунса пĕт — finbruli
пĕтер — fini, ĉesigi
шкул пĕтер — fini lernejon
вуласа пĕтер — finlegi
каласа пĕтер — finrakonti

чăт

[ĉot]
toleri (toleru), elteni (eltenu)
чăтма пултараймастăп — mi ne povas toleri
чăтма май çук — ne eblas toleri, elteni
чăтаслăх — toleremo
чăтăм (= чăтăмлăх, чăту, чăтулăх ) — tolero
pacienco
чăтăмлă (= чăтуллă) — tolerema, eltenema
чăтăмлăн — tolereme, elteneme
чăтăмсăр — netolerema
чăтăмсăрлăх — netoleremo, neeltenemo
чăтăмсăррăн — malpacience, kun malpacienco

Немецко-чувашский словарь Йоханнeса Бeнцинга (Benzing)

Ausdauer

cătăm
чăтăм

Geduld

cătăm, cătni, tüsĕm
чăтăм, чăтни, тӳсĕм

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

чăтăм

«терпение», «выносливость», «выдержка»; уйг., узб. чидам, кирг., тур., ойр., тат. чыдам, казах., тув. шыдам, хак. сыдам «терпение», «выносливость». От чăт (см.).

чăтăмлă

«терпеливый», «выносливый»; «прочный», «ноский»; уйг. чыдамлик, узб. чидамли, кирг. чыдамдуу, чыдамкайшыдамлы, тат. чыдаучан, хак. садамахтыг «терпеливый», «выносливый», «стойкий». От чăтăм (см.).

См. также: